د نورگسیل(Light-Emitting Diode)یاالئیدی(LED)یکمنبع نورنیمرسانااست که با عبور جریان الکتریکی از آن، از خود
نور ساطع میکند.الکترونهایموجود در ماده نیمرسانا باحفرههای الکترونبازترکیب میشوند و انرژی خود را به شکلفوتونآزاد میکنند.
رنگ نور ساطع شده (مربوط به انرژی فوتونها)بستگی به انرژی مورد نیاز الکترونها برای عبور ازشکاف انرژینیمرسانا دارد.برای بدست آوردن
نور سفید از چندین نیمرسانای مختلف استفاده میشود یا اینکه الیهای از فسفر ساطع کننده نور بر روی وسیله نیمرسانا قرار داده میشود.
الئیدیها به عنوان یک قطعه الکترونیکی کاربردی در سال۱۹۶۲ظهور کردند، و فقط میتوانستندنور مادون-قرمزضعیفی از خود ساطع کنند.
از الئیدیهای مادون قرمز در کنترل از راه دوردستگاههای الکترونیکی مصرفیمانند تلویزیونها استفاده گردید. اولین الئیدیهای با نور مرئی
بسیار ضعیف بوده و فقط محدود به رنگ قرمز بودند. امروزه الئیدیهایی با خروجیهای باال و در کل طیف نور مرئی،ماوراء بنفش، و امواج
مادون قرمز موجود هستند.
الئیدیهای اولیه اغلب به عنوان المپهای نشانگر، جایگزینی برایالمپهای رشتهایکوچک و درنمایشگرهای هفت بخشیاستفاده میشدند.
تحوالت
اخیر الئیدیهای سفید با نور باال و مناسب برای روشنایی اتاق و فضای باز
تولید کردهاند. اختراع الئیدیها منجر به اختراع نمایشگرها
و حسگرهای جدید شدهاست، و نرخ باالی کلیدزنی آنها در فناوری ارتباطات پیشرفته مفید است.
الئیدیها نسبت به المپهای رشتهای مزایای فراوانی دارند، از جمله: مصرف
انرژی کمتر، عمر باالتر، استحکام فیزیکی باالتر، اندازه کوچکتر، و
کلیدزنی سریعتر. الئیدیها همچنین درکاربردهای متنوعی استفاده میشوند، از جمله: المپ هواپیماها، المپهای ریسهای، چراغجلوی
خودروها، تبلیغات،نورپردازیهای عمومی،چراغهای راهنمایی، فلش دوربینها، المپهای پرورش گیاه، و تجهیزات پزشکی
بر خالفلیزر، نوری که از الئیدی ساطع میشود نه از نظر طیفیهمدوساست و نه حتی خیلیمونوکرومیکاست. با این حال، طیف آن به
اندازه کافی باریک است که در چشم انسان به عنوان یک رنگ خالص (اشباع) ظاهر میشود.همچنین برخالف اکثر لیزرها، تابش آن از نظرمکانی
همدوسنیست، بنابراین نمیتواند بهروشناییهایبسیار زیاد مشخصه لیزرهانزدیک شود
کترولومینسانسبه عنوان یک پدیده در سال۱۹۰۷توسط آزمایشگر انگلیسی
اچ. جی. روندازآزمایشگاههای مارکونی، با استفاده از
کریستالکاربید سیلیسیموآشکارساز سیبیل گربهای(cat whisker detector)کشف شد.اولِگ لوسِف، مخترع روسی، اختراع اولین
الئیدی را در سال۱۹۲۷خبر داد.تحقیقات وی در مجالت علمیشوروی،آلمانوانگلیستوزیع شد، اما تا چندین دهه از این کشف استفاده
عملی نشد.
در سال۱۹۳۶،ژورژ دِسترائومشاهده کرد که هنگامی که پودرروی سولفیددر یک عایق به حالت تعلیق در میآید و میدان الکتریکی متناوبی
به آن اعمال میشود، میتوان الکترولومینسانس تولید کرد. دسترائو در انتشارات خود اغلب از الکترولومینسانس به عنوان
نور-
لوسِفیاد میکند.
دسترائو در آزمایشگاههایماری کوری، که او هم یک پیشگام در زمینه الکترولومینسانس با تحقیق در موردرادیومبود، کار کرد.
زولتان الیوش بایبه همراهگئورگ سیگتیدر سال۱۹۳۹با ثبت اختراع یک دستگاه روشنایی مبتنی برکاربید سیلیسیم، وکاربید بوربه
عنوان یک جایگزین، نور الئیدی را در مجارستان انحصاری کردند، که بسته به ناخالصیهای موجود، نوری سفید، سفید مایل به زرد یا سفید
مایل به سبز منتشر میکرد.
روبین براونشتاینازشرکت رادیویی آمریکادر مورد انتشار امواج مادون قرمز ازگالیم آرسنیدو سایر آلیاژهای نیمرسانا در سال۱۹۵۵گزارش
داد.براونشتاین انتشار مادون قرمز تولید شده توسط ساختارهای ساده دیود را با استفاده ازگالیم آنتیمونید،گالیم آرسنید،ایندیم فسفیدو
آلیاژهای سیلیسیم-ژرمانیم در دمای اتاق و در۷۷کلوین مشاهده کرد. در سال۱۹۵۷، براونشتاین همچنین نشان داد که میتوان از وسایل
ابتدایی برای ارتباطات غیر-رادیویی در یک فاصله کوتاه استفاده کرد